Psikiyatri ve Psikoterapi

Psikiyatri ve psikoterapi hakkında her şey...

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu

Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

DEHB Nedir?

dikkat-eksikligi-hiperaktivite2Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, benzer bir gelişim düzeyindeki bireylerde gözlenene kıyasla daha sık ve şiddetli seyreden kalıcı ve sürekli bir dikkatsizlik ve/veya hiperaktivite-dürtüsellik ile tanımlanan tıbbı bir hastalıktır.

DEHB olarak da bilinen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu milyonlarca çocuk ve erişkini etkilemektedir. En yaygın olarak çocuklarda görülen bu hastalığa ilk tanı genellikle ilkokul yıllarında koyulmaktadır. Günümüzde, çocukluk çağındaki nüfusun yaklaşık %3-7'sini etkilemekte, erkek çocuklarda kız çocuklara kıyasla 3-4 kat daha fazla tanı koyulmaktadır. Gereken dikkat verilmediğinde, DEHB ergenlik ve erişkinlik döneminde de devam edebilmektedir. Araştırmalar, erişkinlerin yaklaşık %2-4 gibi yüksek bir oranda görüldüğüne işaret etmektedir. Cinsiyet oranı 2'ye 1 veya daha düşük oranda olup, erkeklerde DEHB bulunma olasılığı kadınlara kıyasla daha yüksektir. Semptomlar ergenlik ve erişkinlik döneminde çoğu zaman daha düşük şiddette seyretmektedir. Profesyoneller arasında, çocukların erişkinlik dönemine kadar DEHB'i “atlattığı” yönündeki yaygın inanış yanlıştır. Burada en önemli nokta, çocukluk çağında doğru tanı ve etkili tedavidir; bu, benlik saygısını arttırmaya, akademik ve sosyal becerileri geliştirmeye, davranış sorunlarını düzeltmeye ve DEHB'in erişkinlik dönemindeki uzun süreli etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Haberdarlığın artmasına karşın, DEHB hala yeterli ölçüde fark edilmemekte ve etkilenen bireylerin yarıdan azı uygun tanı almaktadır. Tanı konulanların ise çok azı uygun tedavi almaktadır.

DEHB Belirtileri Nelerdir?

dikkat-eksikligi-hiperaktivite1DEHB olan kişilerin dikkati toparlama, sakin durma ve dürtülerini kontrol etme zorlukları vardır. Çok çabuk sıkılabilirler, sürekli olarak huzursuz ve öfkeli halleri vardır. Okul, ev ve arkadaş ortamında bu sürekli yıkıcı davranışlar her tür aktiviteye katılmalarını engeller. Bu belirtiler sonucunda, DEHB olan çocuklar ve ergenler okulda istenilenleri tam yapamazlar ve normal ya da normalin üzerindeki zekâlarına rağmen çoğunlukla başarısızdırlar. Ayrıca, DEHB olan kişilerin çoğunluğu arkadaş edinemez ve arkadaşlıklarını sürdüremez; bu nedenle de kendilerini sıklıkla yalnız ve yanlış anlaşılmış hissederler.

Burada çok önemli olan nokta bu belirtilerin sadece görev ve sorumluluk alanında olmasıdır. Bilgisayar, televizyon veya kişinin sevdiği bir şeye dikkat eksikliği olmaz. Bunun bilinmesi son derece önemlidir. Diğer çok önemli bir konu ise Dikkat Eksikliği olan bireylerin çok önemli bir bölümünde hiperaktivite görülmediğinin bilinmesidir. Dikkat Eksikliği olan bireylerin bir kısmında hiperaktivite görülmediği gibi bazı Dikkat Eksikliği olan bireylerin çok durgun ve içe kapanık olabilecekleri unutulmamalıdır.

Doğru tanı konulması halinde DEHB belirtileri tedavi edilebilir ve kontrol altına alınabilir. DEHB'nin belirtilerinin anlaşılması tedaviye yardımcı olacaktır.

DEHB'nin olası belirtileri 2 kategoriye ayrılabilir:

Dikkatsizlik Belirtileri

Hiperaktivite/İmpulsivite Belirtileri

1. Genellikle ayrıntılara özel bir dikkat gösteremez ya da okul derslerinde, işte ya da diğer aktivitelerde dikkatsizlik hataları yapar.

1. Genellikle elleri ayaklarını sürekli oynatır ya da oturduğu yerde kıpırdayıp durur.

2. Genellikle ödev ya da oyun faaliyetlerinde dikkatini sürdürmede zorlanır.

2. Sınıfta ya da oturur durumda durması gereken diğer ortamlarda yerinden kalkar.

3. Genellikle doğrudan ona konuştuğunuzda dinlemiyor gibidir.

3. Uygun olmayan ortamlarda genellikle abartılı bir biçimde sağa sola koşar ya da tırmanır (ergenler ve erişkinlerde, bu durum öznel huzursuzluk duygularıyla sınırlı olabilir).

4. Genellikle talimatları izlemez ve okul ödevlerini, iş ortamındaki sıradan işleri yapmada ya da görevlerini yerine getirmede zorlanır (nedeni zıtlaşma davranışı ya da talimatları anlayamama değildir).

4. Genellikle boş zamanlarında aktiviteler ya da oyunlarla sakin bir halde meşgul olmada zorlanır.

5. Genellikle görev ve aktivitelerini organize etmede zorlanır.

5. Sürekli “gidecekmiş gibi”dir ya da hep “motor takılmış gibi” hareket eder.

6. Genellikle zihinsel gücün sürekli korunmasını gerektiren görevlerden kaçınır, bu tür işlerden hoşlanmaz ve katılmada isteksizdir (okul ödevi ya da ev ödevi gibi).

6. Genellikle aşırı konuşur.

7. Ödevler ya da aktiviteler için gerekli olan eşyalarını genellikle kaybeder (örn; oyuncaklar, okuldan verilen ödev, kalemler, kitaplar ya da araç gereçler)

7. Genellikle daha soru tamamlanmadan hemen yanıt verir.

8. Dış uyarıcılar kolaylıkla dikkatini dağıtabilir.

8. Genellikle sırasını beklemede zorlanır.

9. Günlük aktivitelerini gerçekleştirmeyi genellikle unutur.

9. Genellikle başkalarının sözünü keser ya da müdahale eder.

 

DEHB tanısı koymak karmaşıktır ve anne, baba, doktor ve öğretmen gibi pek çok kaynaktan bilgi edinilmesini gerektirir. Tanı anne baba ve öğretmenler tarafından gözlemlenen karakteristik davranışlar raporuna (en az altı aylık bir süre için) göre belirlenir ve doktorun çocuğu muayenesine ek olarak çocuktan gelen bilgileri içerir.

DEHB Tanısı Nasıl Konur?

DEHB tanısı karmaşık bir süreçtir ve DEHB belirtilerinin sayısı, devamlılığı ve öyküsüne ve bunların günlük işlevselliği ne ölçüde engellediğine dayanır. Ayrıca, belirtilerin diğer olası nedenlerini saf dışı bırakmak için fizik muayene ve birçok kişiden edinilen bilgilerin değerlendirilmesi de gerekmektedir.

Tanı Kriterleri ve DEHB Tipleri Nelerdir?

Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-IV) DEHB tanısı koymak için bazı ölçütler sağlamaktadır.

Bu ölçütler aşağıdakileri gerektirmektedir:

  • Yukarıdaki tabloda sıralanan en az 6 dikkatsizlik belirtisi ve/veya en az 6 hiperaktivite/dürtüsellik belirtisi en az 6 ay süreyle devam etmiş olmalıdır ve bunlar benzer bir gelişim düzeyindeki bireylerde tipik olarak gözlenenden daha sık ve şiddetlidir.
  • Bu belirtilerden bazıları yedi yaşından önce bulunmalıdır.
  • Bu belirtilerden bazıları en az 2 ortamda bulunmalıdır (örn. okulda/işte ve evde).
  • Kişinin günlük yaşamda işlev görme yeteneğinde anlamlı bozukluğun net bulguları vardır.

Bir veya daha fazla temel belirtinin (yani, dikkatsizlik, hiperkativite/dürtüsellik) baskınlığına bağlı olarak, üç DEHB tipi tanımlanmıştır.

  • Dikkatsizliğin Önde Geldiği Tip: eğer 6 veya daha fazla dikkatsizlik belirtisi (ancak 6'dan daha az hiperaktivite/dürtüsellik belirtisi) en az 6 ay süreyle devam etmişse. Bu tip, dikkat eksikliği bozukluğu ya da DEB olarak da bilinmektedir.
  • Hiperaktivite-Dürtüselliğin Önde Geldiği Tip: eğer 6 veya daha fazla hiperaktivite-dürtüsellik belirtisi (ancak 6'dan daha az dikkatsizlik belirtisi) en az altı ay süreyle devam etmişse.
  • Bileşik Tip: eğer 6 veya daha fazla dikkatsizlik belirtisi ve 6 veya daha fazla hiperaktivite-dürtüsellik belirtisi en az altı ay süreyle devam etmişse. Bu, çocuklarda ve ergenlerde en sık görülen DEHB tipidir.

DEHB tanısı koymak uzmanlık, zaman ve çaba gerektirmektedir.

Bir çocuğun ya da ergenin DEHB olup olmadığının belirlenmesi yalnızca belirtilere dayanmamalıdır; DEHB konusunda uzmanlığa sahip bir çocuk/ergen psikiyatri uzmanı ya da psikiyatrist tarafından yürütülen bir değerlendirmeyi de gerektirmektedir. Bu uzmanlar, kapsamlı bir fizik muayene ve ebeveynler ile öğretmenlerden edinilen bilgilerin değerlendirilmesiyle birlikte, çocuğun davranışını değerlendirerek tanı koymaktadır. Ayrıca, işitme ve görme sorunları, anemi, alerji, tiroit gibi tıbbi sorunlar ya da beslenme sorunları ve muhtemel gelişimsel güçlükler dışlanmalıdır.

DEBH tanısı koymada bir güçlük de, birçok belirtinin diğer durumsal/çevresel stres etmenlerinden kaynaklanabilmesi ya da diğer birçok psikiyatrik ve mental bozuklukla ortak özellikler taşımasıdır. Örneğin, okul değiştirme, bir başka bölgeye taşınma, boşanma ya da iş bulma güçlükleri gibi olayların neden olduğu belirtiler DEHB belirtileriyle karıştırılmamalıdır. Öğrenme güçlükleri, davranış sorunları, duygudurum veya anksiyete bozuklukları gibi mental bozukluklar belirtilerin potansiyel nedenleri olarak bertaraf edilmelidir. DEHB ailelerde süregelme eğilimi gösterdiğinden, ailesel tıbbi öykü çocuğun tıbbi durumuna ilişkin ipuçları verebilir.

Tanıya yardımcı olmak için, Davranış Derecelendirme Ölçekleri kullanılabilir ve ebeveynler ile öğretmenler tarafından doldurulabilir. Bu derecelendirme ölçekleri çocuğun evde ve okulda diğer çocuklara kıyasla nasıl işlev gördüğünü belirlemeye yardımcı olmaktadır.

Erişkinlerde DEHB Tanısı ve Belirtileri Nasıl Olur?

eriskinde_dikkat_eksikligiBir erişkinin DEHB olup olmadığının belirlenmesi yetkin bir uzman tarafından (psikiyatrist) kapsamlı bir değerlendirmeyi gerektirmektedir. Bu, mevcut belirtilerin değerlendirilmesine ek olarak çocukluk çağındaki akademik ve davranışsal öykünün incelenmesini de içermelidir.

Büyük çoğunlukla, DEHB olan erişkinlere çocukluk çağında gerektiği gibi tanı koyulmamıştır. Bu hastalığın kalıtımsal olduğu düşünüldüğünden, DEHB sıklıkla erişkinlerde çocuklarına tanı koyulduktan sonra ilk kez fark edilmektedir. Erişkinlerin DEHB açısından değerlendirilmesinde bazen başka belirti kontrol listeleri kullanılmakla birlikte, günümüzde en geçerli olan DSM-IV ölçütleridir. Azalma eğilimi gösteren hiperaktvitenin dışında, huzursuzluk, dikkat ve organizasyonda güçlükler, dürtüsel olma ve sosyal güçlükler gibi birçok DEHB belietisi erişkinlik yıllarında da devam etmektedir. DEHB olan erişkinlerin dikkati kolaylıkla dağılmakta, dikkatini sürdürme ve önceden plan yapma güçlükleri yaşamakta ve işleri tamamlayamayabilmektedirler. Çoğu zaman duygu durumu dalgalanmaları vardır ve hemen sinirlenirler. Bunun bir sonucu olarak, DEHB olan bazı erişkinler kariyer güçlükleri yaşayabilmektedir.

Erişkinler için DEHB durumunuzu test etmek için buraya tıklayın.

DEHB Nedenleri Nelerdir?

Bilim adamları DEHB'nin tek bir nedenden kaynaklanmadığı konusunda hemfikirler. DEHB'yle ilişkili olduğu sanılan etkenler genetik ve çevreseldir. DEHB'nin nedenleri çok açık olmasa da, DEHB olan kişilerin beyin işlevlerinde bazı anormallikler olduğunu ortaya koyan beyin görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığı çalışmalar yeterince kanıt sunmaktadır.

Beynin anormal işleyişi

Beynin kimyasal aktivitesini gösteren radyoaktif bir madde kullanan beyin görüntüleme yöntemi olan PET'in (positron emission tomografisi) kullanıldığı çalışmalar sağlıklı kişilerle DEHB olan kişiler arasında önemli farklar olduğunu ortaya koymuştur. DEHB'ye yol açan altta yatan fizyolojik mekanizma hala tam olarak anlaşılamamıştır. Kimyasallarda ya da daha kesin olarak açıklamak gerekirse beyindeki mesajları ileten nörotransmiterlerde dengesizlik olduğu varsayılmaktadır. PET taramalarının bir araştırma cihazı olarak kullanıldıkları ve bunların tanı amacıyla kullanılmaya uygun olmadıklarını not etmek gerekir.

Genetik ve çevresel etkenler

DEHB kalıtsal biyokimyasal koşullardan, fetüsün beyninde dikkat ve hareketi kontrol eden alanları etkileyen anormal gelişimden, toksinlerden (örn: kurşun), gelişme bozukluklarından ve diyetten kaynaklanabilmektedir. Ayrıca beyin hasarına yol açan kafa yaralanması da DEHB'yi tetikleyen bir faktör olabilir. DEHB'nin genelde aile bireylerinde ortaya çıkması genlerin bu hastalıkta rol oynayabileceğine işaret etmektedir. İkizler, evlat edinilmiş çocuklar ve aile popülâsyonlarında yapılan araştırmalardan DEHB'de genetik rolü destekleyen güçlü kanıtlar edilmiştir. Bu çalışmalarda, DEHB olan anne babaların yaklaşık yarısının bu hastalığı taşıyan çocuklara sahip oldukları belirlenmiştir. DEHB olan çocukların % 10 ila %35'inde DEHB olan birinci derece akrabası vardır. DEHB'nin aşırı şeker tüketimi, gıda katkı maddeleri, çok fazla televizyon izleme ya da anne baba ilgisinin eksikliği gibi nedenlerden kaynaklandığı yönünde halk arasında yaygın olan görüşler araştırmalar tarafından desteklenmemektedir.

DEHB Çocuğun Yaşamını Nasıl Etkilemektedir?

cocuklarda-dikkat-eksikligi2Sosyal düzlemde, DEHB olan çocuklar çoğu zaman otorite figürleri ve akranlarıyla uygun ilişkiler kurmada güçlük yaşamaktadır. Bu bozukluk yalnızca tanı koyulan çocuk üzerinde değil, ailesi üzerinde de büyük bir etkiye sahiptir. DEHB olan bir çocuk çoğu zaman itaatsiz ya da “dayatmacı” olarak yaftalanabilmektedir. Bunun nedeni çoğunlukla dikkati sürdürmedeki güçlükler ve bir konuşmanın veya talimatların önemli kısımlarını kaçırmasıdır. DEHB tarafından örselenen bir çocuk çoğu zaman kendisine adil davranılmadığını hisseder. Kimi durumlarda bu doğru olabilmektedir. Örneğin, sınıfta tüm çocuklar haylazlık yapmaktadır ve aniden öğretmen geri döner. DEHB'li çocuğun dışındaki tüm çocuklar hemen yerlerine otururlar. DEHB'li çocuk öğretmenin sınıfa girdiğini görmeyebilir ve gördüğünde de uygunsuz davranışı hemen kesemez. Sonuçta yalnızca DEHB'li çocuk öğretmen tarafından yakalanır ve suç üstüne kalır. DEHB çocukluk çağındaki arkadaşlıkları ve akranlarla ilişkileri çok güçleştirebilmektedir. Akranları tarafından reddedilmek ya da yakın arkadaşlarının olmaması, bu çocukların çoğunun çoğu zaman kendilerini yalnız hissetmeleri ve yanlış anlaşılmaları gerçeğine katkıda bulunmaktadır. Bazı durumlarda, bu çocuklar aynı zamanda ergenlik döneminde anksiyete, duygu durumu bozuklukları, madde kötüye kullanımı ve suç işleme açısından da daha yüksek risk altında olabilmektedirler. DEHB'in sosyal sorunlara nasıl katkıda bulunduğu tam olarak anlaşılmamıştır. Bir dizi araştırma, dikkatsizliğin önde geldiği DEHB'si olan çocukların akranları tarafından utangaç ya da içine kapanık olarak algılanabildiğini göstermektedir. Araştırmalar, dürtüsellik/hiperaktivite semptomları olan çocuklardaki saldırgan davranışın akranları tarafından reddedilmede anlamlı bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Akranları tarafından reddedilmeye katkıda bulunabilen diğer faktörler bu çocukların zayıf dürtü kontrolü, sıralarını bekleyememe ve talimatları izleyememeleri ve aşırı konuşmalarıdır.

DEHB Okul Durumunu Nasıl Etkilemektedir?

Davranış sorunları, organizasyon bozukluğu ve öğrenme yetersizlikleri

cocuklarda-dikkat-eksikligi1DEHB belirtileri - yerinde oturma, dikkatini verme ve dinleme güçlüğü - okulu DEHB'li çocuk için zorlaştırabilir. DEHB olan çoğu çocuk ve ergenin normal veya normalin üzerinde zekâya sahip olmasına karşın, yüzde 40 ila 60'i ciddi öğrenme güçlükleri yaşamaktadır. Zayıf organizasyon, dürtüsellik/hiperaktivite ve dikkatsizlikten dolayı okuldaki başarılarında sorunları vardır. Bunun bir sonucu olarak, pek çok DEHB'li çocuk ve ergenin sınıf tekrarlama, okuldan çıkarılma ve düşük akademik başarı olasılığı daha yüksektir. Bereket, uygun eğitim uygulamaları ve ilaç tedavisi ve davranış tedavisini içeren tedavilerin doğru bileşimi ile bu sonuçlardan kaçınmak mümkündür.

Rutinler ve organizasyon DEHB'li çocuğun okul yaşamını kolaylaştırabilir

Organizasyon, yapı ve rutin, DEHB'li bireylerin yaşamlarında anahtar unsurlardır. Ebeveynler evde rutinler oluşturarak ve onlara düzgün, düzenli ortamlar sağlayarak DEHB'li çocuklarına yardımcı olabilirler. Çocuğa okul işlerini nasıl düzenleyebileceğini ve iç düzensizliğinin nasıl üstesinden gelebileceğini öğretebilirler. Örneğin, görsel hatırlatıcılar olarak günlük bir kontrol listesi ve yapışkan notların kullanılması ergenlerin okul işlerini düzenlemelerine yardımcı olabilir. Okul sonrası etkinliklere katılması çocuğun sosyal becerilerini ve benlik saygısını geliştirebilir ve fazla enerjiyi boşaltmaya yardımcı olabilir.

DEHB'in Çocuğun Ailesi Üzerindeki Etkisi Nasıl Olur?

Çocuğa DEHB tanısı koyulduğunda birçok ebeveyn tedirgin olabilir veya kafaları karışabilir, diğerleri ise çocuğun sorunlarının nedeni tanımlandığında bir ferahlama hissedebilir. DEHB'in “kötü ebeveynliğin” bir sonucu olmadığını ve belirtileri kontrol altına almaya yardımcı olacak çeşitli tedavilerin bulunduğunu öğrenmeleri ebeveynler için önemlidir. DEHB'li bir çocuğun ebeveyni olmak pek kolay bir iş değildir ve son derece zor ve stresli olabilmektedir. Sürekli olarak yüksek düzeyde ebeveynliğin gerekmesi aile yaşamı üzerinde çok büyük bir baskı oluşturabilir. DEHB'li çocuğu olan ailelerin artan düzeylerde ebeveyn asabiyeti, evlilik sorunları ve boşanma yaşadıkları bilinmektedir. DEHB'li bir kardeşle birlikte yaşamak ailenin diğer çocuklarını tedirgin edebilir. Bu çocuklardan bazıları bu duruma isyan ettikleri için itirazcı ve itaatsiz olabilirler. DEHB'li kişiler yaşamlarında yapı ve rutine gereksinim duyarlar. Tatiller, bayramlar ve diğer özel olaylar bu rutini bozabilir ve stresli durumlara yol açabilir. Ebeveynlerin neler olacağını çocuğa veya ergene önceden anlatmaları bundan kaçınmaya yardımcı olabilir. Ebeveynler çocuk fazla ajite olduğunda dikkatini başka yöne çekmeli ve aşırı enerjiyi boşaltma anlarını araya sokmalıdır.

Ebeveynler ve Bakıcılar Neler Yapabilir?

Ebeveynler ve bakıcılar doğru tanı koyulmasını ve çocuğun uygun bakımı almasını sağlamada yaşamsal bir rol oynamaktadır. Tanı sürecinde ebeveynler hemen sonuçlar çıkarmamaya dikkat etmelidir. Bir çocukta tek başına yüksek bir enerji düzeyi çocuğun DEHB'i olduğu anlamına gelmez.

Eğer ebeveynler DEHB'den kuşkulanıyorlarsa:

  • Hangi tip belirtilerin hangi durumlarda ortaya çıktığının bir kaydını tutmalıdır.
  • Öğretmenle temasa geçmelidir, çünkü onun sağlayacağı veriler son derece önemli olabilir.
  • DEHB konusunda uzmanlığı olan bir sağlık görevlisinden (çocuk ve ergen psikiyatrisi veya psikiyatri uzmanı) randevu almalıdır.

Çocuğa DEHB tanısı koyulduğunda, ebeveynler aşağıdakileri yaparak yardımcı olabilirler:

  • Bu bozukluk ve tedavileri konusunda doğru bilgiler edinmek.
  • Etkili ve uygun bir tedavi planının geliştirilmesi ve uygulanması.
  • Hangi ilaç tedavilerinin (doz dahil) alındığının ve çeşitli tedavilerin hangi etkilerinin olduğunun kaydını tutmak.
  • Çocuğa düzenli bir ortam sağlamak.
  • Çocuğun davranışını ve benlik saygısını iyileştirmek.
  • Çocuğa arkadaş edinmede yardımcı olmak.
  • Diğer DEHB'li çocuk ebeveynleriyle iletişim kurmak.
  • DEHB ile başa çıkmanın etkili yollarını öğrenmek.
  • Özellikle eğer yılgınlık hissetmeye başladıklarında, kendileri için destek ve danışmanlık almaya çalışmak.
  • Sabırlı olmak, çünkü tedavi uygulansa bile belirtilerin düzelmesi zaman alabilir.

Bazı ipuçları ebeveynlerin DEHB'li çocukla başa çıkmasına yardımcı olabilir:

  • Çocuğun davranışını ve benlik saygısını iyileştirmek için:
    • Eşinizle ve çocukla net ve tutarlı beklentiler, talimatlar ve sınırlar üzerinde önceden anlaşmaya varın.
    • Etkili bir disiplin sistemi kurun. Hatalı davranışa uygun ve tutarlı bir biçimde cevap verin ve olumlu davranışı ödüllendirin. Olumsuz davranışın karşılığını ve olumlu davranışın ödüllerini belirleyin.
    • En olumsuz davranışları değiştirmekle başlayın.
    • Her gün, ekstra pozitif dikkat harcayabileceğiniz bir “kaliteli zaman” dilimini çocuğunuzla birlikte geçirin.
    • Güçlü yönlerini açığa çıkararak ya da örneğin ona özel bir görev vererek, benlik saygısını iyileştirmesinde çocuğunuzu destekleyin.
  • Arkadaş edinmesinde çocuğa yardımcı olmak için:
    • Çocuğunuzu arkadaşlarıyla etkinliklere sokun.
    • Daha iyi sosyal beceriler geliştirmesine yardımcı olun ve diğer çocuklarla nasıl oynayacağı konusunda ona antrenörlük yapın.
    • Çocuğunuzun sağlayabileceği ilerleme ya da ortaya çıkabilecek sorunlar konusunda diğer ebeveynler, spor antrenörleri ve diğer ilgili kişilerle iletişim kurun.
  • Ebeveynlerin yardım için düşünebileceği diğer kaynaklar:
    • DEHB'li çocuklarda davranış yönetimi için beceri eğitimi veren kurslar.
    • DEHB ile ilgili deneyimleri paylaşmak için destek grupları.
    • Danışmanlık sağlayabilecek bir sosyal görevli ya da mental sağlık profesyoneli.

DEHB'li Çocukta Öğretmenin Rolü Nedir?

Bazı DEHB'li çocuklar ve ergenler bütün gün ya da günün bir bölümünde özel bir eğitim sınıfına yerleştirilebilir. Ancak, çocuğun ebeveynleri ile okul arasında iyi bir işbirliğinin olması koşuluyla, bu çocukların çoğu normal bir sınıfta kalabilir. Öğretmen DEHB'li çocuğun takibinde önemli bir rol oynar. Öğretmenlerle düzenli temas çocuğun davranışındaki değişiklikleri değerlendirebilmek için çok önemlidir. Sınıfta başa çıkabilmek için, çoğu zaman DEHB'li çocuğun kendi dikkatini ve davranışını kontrol edebilme tekniklerini öğrenmesi gerekmektedir. Öğretmen, örneğin olumlu desteklemeyi kullanarak çocuk veya ergenin davranışını nasıl yönetebileceğini ve değiştirebileceğini bilmelidir. Bunun yanı sıra, öğretmen, kurallar, organizasyon, rutine özel dikkatle iyi öğretme yöntemlerini kullanarak, öğrencilere ne öğreneceklerini önceden anlatarak, hem yazılı hem sözlü talimatlar vererek, talimatları gözden geçirerek, bir ödev için gereksinim duyacakları kitap ve materyali listeleyerek, görsel destek materyali sağlayarak da yardımcı olabilir. Tüm bu yöntemler düzensiz, dikkatsiz öğrencilerin okul işlerinin üstesinden gelmelerini kolaylaştırabilir ve başarmalarına yardımcı olabilir.

DEHB Tedavisi Nasıl Yapılır?

Herhangi bir DEHB tedavisinin amacı çocuğun günlük aktivitelerini ve öğrenmesini engelleyen istenmeyen davranışları değiştirmektir.

DEHB belirtilerinin tedavisi ve kontrolü için başlıca iki yaklaşım söz konusudur.

1. Davranışsal ve Bilişsel terapiler

2. İlaç tedavisi

Çocuklarda erken tanı ve uygun tedavi, olumlu sonuçları maksimum düzeye çıkarmanın ve DEHB'in erişkinlik dönemindeki uzun süreli olumsuz etkilerini minimum düzeye indirmenin anahtarıdır. İlaç ve davranış tedavisinden oluşan karma yaklaşım büyük bir klinik deneyde etkililik ve anne baba tatmini bakımından ölçüldüğünde en iyi dereceyi sunmuştur. Tedavi biçimleri tek tek ele alındığında ise DEHB konusunda en etkin tedavi yönteminin ilaç tedavisi olduğu görülmektedir.

Erişkin DEHB tedavisinde ilaç ve bilişsel davranışçı (BDT) yöntemlerin bir arada uygulanması en başarılı yöntemdir. Erişkinlerde DEHB distimi, depresyon ve anksiyete bozuklukları ile çok sık olarak birlikte görülebilir. Bu durumlarda bazen çoklu ilaç kullanımına gerek duyulabilir.

DEHB belirtilerini kontrol edebilen bir dizi ilaç vardır ve bunlar yaşam kalitesini gerçekten iyileştirebilmektedir. Bu tedavilerin de bir Doktor kontrolünde verilmesi gerekmektedir.

DEHB’in İlaçla Tedavisi

Çocuk ve ergenlerde DEHB tedavisinde ilk tercih edilen ilaç grubu merkezi sinir sistemi uyarıcılarıdır. Uyarıcılar arasında çok araştırılmış olanı ve ilk tedavi seçeneği olarak tercih edileni metilfenidattır. Bu ilacın kısa etkili ve uzun etkili formları vardır ve ilk tercih genelde uzun etkili olandır.

DEHB tedavisinde uyarıcılardan sonra seçilebilecek diğer önemli bir seçenek atomoksetindir. Bu ilaçlara dirençli olanlarda başka antidepresan ve uyarıcı ilaçlar verilebilir. DEHB ile birlikte belirgin davranış bozukluğu olanlara ilave antipsikotik ilaçlar verilebilmektedir.

DEHB İaçları Güvenilir midir?

30 yıla yayılan yüzlerce araştırma DEHB tedavisinde güvenilir ve etkin ilaçların ortaya konmasını sağlamıştır. Bu ilaçlar merkezi sinir sistemini (beyni) uyararak etki göstermektedir. Ayrıca, araştırmalar mevcut en iyi ilaçları kullanan DEHB olan kişilerde, yetersiz tedavi gören ya da hiç görmeyen kişilere kıyasla gelecekte madde kullanım riskinin daha düşük olduğunu göstermiştir.

DEHB Tedavisinde Yeri Olmayan Uygulamalar Nelerdir?

Bu konuda özelleşmiş kurumlar, öterler ve yapılan çeşitli araştırmalar DEHB tedavisinde yeterli bilimsel desteği olmayan uygulamaları (diyet tedavileri ve Biyofeedbeck uygulamaları gibi) önermemekte ve toplumu bu konuda uyarmaktadır. Psikiyatrist olmayan kişilerin DEHB tanısı koyup, konuşma terapisi veya özel eğitimle DEHB’i tedavi etme önerisi yanlıştır. DEHB tanısı Çocuk Psikiyatristi veya Erişkin Psikiyatristi tarafından konmalı ve tedavi programı psikiyatristin önerisine göre uygulanmalıdır.

Kaynaklar

  • Kaplan HI. Sadock BJ. Kaplan&Sadock Klinik Psikiyatri, Nobel Tıp Kitapevi 2004
  • Köroğlu E. Güleç C. Psikiyatri Temel Kitabı, HYB Basım Yayın, Ankara 2007
  • Öztürk O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Nobel Tıp Kitapevi 2004
  • Işık E. ve ark. Güncel Klinik Psikiyatri, Ankara 2008
  • Ercan ES. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Doğan Kitap 2008
  • Ercan ES. ve ark. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Klinik Uygulama Kılavuzu, Türkiye 2008
  • Ercan ES. Erişkin Dikkat eksiliği Hiperaktivite Bozukluğu, Düşünce Basım ve Yayın Hiz. İstanbul 2010

Yorumlar  

#1 ayşe furkan 13-09-2013 23:19
Merhabalar :oops: uygun tedavi nedir bize kırmızı reçeteyle satılan bir ilaç verdiler herhangi bir tahlil bile yapılmadı üstelik. Cevabınızı bekliyorum :cry:
#2 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 16-09-2013 21:10
Merhaba,
DEHB nin tedavisinde genelde Metilfenidat etken maddesini içeren ilaçlar kullanılır. Bu ilaç çocuğun beynindeki dikkati yöneten bölgeyi uyararak etkili olur. Bu ilaç suistimallere engel olmak için kırmızı reçete ile satılır.
Bazen hastadaki DEHB o kadar nettir ki sadece anne, baba veya öğretmenden alınan bilgi ile tanı konur ve tedavi başlanabilir. Her hastaya psikolojik test yapılacak diye bir şey yoktur. Hastayı dedavi eden hekim gerek duyarsa test isteyebilir.
Saygılarmla.
#3 Ayben 22-10-2013 05:43
Ben bir eriskin olarak DEB olup olmadigimi anlamaya calisiyorum. 3 universite degistirdim ve 3 farkli bolum ve hala hic birinden mezun olamadim. 4 dil biliyorum, yani bu buyurken olmadi, gayet basariliydim. Ilk 1 yil cok mutlu konsantreyim okula, sonra bazi derslerde basarisizlik, ayni dersi 3 kez tekrar etmek (hem calisip hem okumanin getirdigi zorluklarin etkisi var biraz). Sik sik depresyon. Ya cok uzgun ya asiri mutluyum. Okuldayken hep baska seyler yapiyor olmayi hayel ediyorum. Hiperaktif degilim genelde, ama bazen insanlari dinlerken onlar daha bitirmeden kesiyorum konusmayi. Bi okul arkadasima Aphedamine salt yazmis doktoru, bu ilaci bende denedim. Gun icinde ne yapmak istediysem sonuna kadar bitirebildim, baska seyleri dusunmeden. Ama bu ilac asri istahsizlik ve 2 gun uykusuzluk verdi. Cevap verirseniz cok sevinirim. Ayrica bu bilgiyi turkce paylastiginiz icin cok tesekkurler.
#4 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 30-10-2013 23:35
Merhaba,
Tarif ettiğiniz şikayetlerinize bakılırsa sizde Erişkin DEHB olabilir. Ancak sık sık depresyona girme veya aşırı mutlu olma gibi şikayetler sizde başka bir ruhsal rahatsızlık olma ihtimalini düşündürüyor. Size önerim bir psikiyatri hekimine başvurun ve şikayetlerinizi ayrıntılı bir şekilde anlatın. Sizin durumunuzla ilgili ayırıcı tanı muyenesi yapılması uygun olacaktır. Bundan sonra da size uygun olabilecek bir tedavi başlanabilir. Doktor önerisi ve takibi olmadan kendi kendinize bir ilaç kullanmanızı önermem.
Saygılarımla.
#5 anıl 03-11-2013 16:34
merhaba
7 yasında bır oğlum var.2. sınıfa gıdıyor.dehb teshısı kondu.ılac tedavısıne baslanacak.oğlu m 2.5 yasındaykende acık kalp amelıyatı olmustu.su anda kalbıyle ılgılı bır sorunumuz yok.fakat ben yıne de verılecek olan ılacın zararı olur mu dıye endıselenıyorum .bır de gercekten ılac kullanıldığı takdırde oğlumun su anda basarısız olan okul hayatı düzelir mi?cunku benım oğlumu kurslara gondermek ıcın maddı ımkanlarım yok ve gelecekten onun adına cok korkuyorum.ceva p verırsenız cok sevınırım.saygı larımla......
#6 yusuf 07-11-2013 02:16
mrb benim 18 aylık bi oğlum var prematüre doğdu o kadar hareketli anlatmam bile zor oğlum ilk 6 ay çok sakşn di sesi soluğu çıkmazdı ama 6 ay olduktan sonra ki özelliklede 1 yaştan sonra dürekli kendine zarar vermeye başladı kapıyı açıp merdivene çıkıp merdiven boşluğuna düştü düz duvara tırmanamadığı için sinir krizleri geçiriyo ablasının elindekileri alıcam diye damağını yardı neredeyse dikiş atılıcaktı yemek derseniz peşinden koşarak yada ağzını tuturak bi gece uyandım çocuk park beşiğinde yok sen tırman in yere yerde uyu kanepelerin arkasına geç dur orda hayde ara babam ara nereye saklandı bu diye evdeki bütün kapılar açıyo artık vc ye git vc selpağını olduğunu gibi at vc ye bide üstüne sifon çek hergün ya dudağa patlıyo ya kafasını vuruyo bi günde vurulmadan geçti diyemiyorum malesef çamaşır makinemi çalıştırıyo bulaşık makinemi çalıştırıyo yada bulaşık makinesi kapağının üstünde atçılık oynuyo bu ara bütün bu saydıklarımı prematüre doğmuş daha 18sylık olan minik bi canavar yapıyo . bu kadar çok hareket etmesi ve kendine zarar vermesi hiperaktivite belirtisimidir
#7 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 08-11-2013 13:21
Alıntılandı anıl:
merhaba
7 yasında bır oğlum var.2. sınıfa gıdıyor.dehb teshısı kondu.ılac tedavısıne baslanacak.oğlum 2.5 yasındaykende acık kalp amelıyatı olmustu.su anda kalbıyle ılgılı bır sorunumuz yok.fakat ben yıne de verılecek olan ılacın zararı olur mu dıye endıselenıyorum.bır de gercekten ılac kullanıldığı takdırde oğlumun su anda basarısız olan okul hayatı düzelir mi?cunku benım oğlumu kurslara gondermek ıcın maddı ımkanlarım yok ve gelecekten onun adına cok korkuyorum.cevap verırsenız cok sevınırım.saygılarımla......

Merhaba,
Oğlunuzun durumu ile ilgili şunu söyleyebilirim. DEHB tanısı olan bir kişinin tedavi alması onun hem okul hem de sosyal yaşamı ve başarısı için çok önemlidir. Tedavi sırasında o çocukların okul başarısı çoğunlukla artmaktadır. Oğlunuzun da okul başarısı olumlu yönde etkilenecektir mutlaka. Ancak oğlunuzun daha önce geçirilmiş kalp ameliyatı hikayesi olduğu için ve DEHB tedavisi için kullanılan ilaçlar kalp çarpıntısı ve kalp ritim düzensizliği yapabileceğinde n oğlunuzun tedavisi Çocuk Kardiyolojisi'n e danışılarak yapılması uygun olacaktır.
Saygılarımla.
#8 metin yüce 18-02-2014 09:47
merhaba benim çocuğumun DEHD hastası olduğunu düşünüyorum. Çocuk Psikiyatrimiz bu yönde karar verdi ritalin 10 mg başladık sizce artı olarak nasıl bir tedavi yontemi denemeliyiz
#9 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 18-02-2014 13:37
Bu tedaviyi devam edin ve belirli arlıklarla Çocuk Psikiyatrisi uzmanına kontrollere gitmeye de devam edin. Ayrıca buna ilave olarak DEHB için Bilişsel Devranışçı Psikoterapi alabilirsiniz. Bu konuda gittiğiniz Çocuk Psikiyatristine danışabilirsiniz.
Saygılarımla.
#10 safiye 25-02-2014 15:28
iyi günler doktor bey benim 7yasında oğlum var oğlumun derslerle alakası yok dikkatini hiçbir sekilde derslere vermez ders yaparken dersle alakası olmayan seyler sorar benim oğlum 2.sınıfa gidiyor ama okuma yazma öğrenemedi acaba benim cocuğumda deehp hastalığımı var cevap verirseniz sevinirim
#11 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 05-03-2014 23:56
Merhaba,
Oğlunuzda DEHB olma ihtimali vardır ama ondan daha önce Özel Öğrenme Güçlüğü dediğimiz rahatsızlık olabilir. Size önerim çocuğunuzu bir Çocuk Psikiyatrisi uzmanına götürmenizdir.
Saygılarımla.
#12 Burak 13-07-2014 11:39
Merhaba;Benim oğlum 7 yaşında.1 yıl önce DEHB teşhisi kondu ve ilaç tedavisine başlandı.Eğitim inde gözle görülür bir başarı sağladık.Ancak ilaçlarını sadece okul zamanında veriyoruz.Diğer zamanlarda vermiyoruz fakat bu bizde aşırı stres ve yıpranmaya sebep oluyor.İlaçları nı sürekli olarak verelim mi? yardımlarınızı bekliyoruz.İyi günler
#13 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 18-07-2014 14:37
Merhaba,
DEHB olan çocuğa genelde okul tatili dönemlerinde ilaç molası verilmektedir. Ancak şiddetli DEHB'si olan çocuklarda bu uygulama sıkıntılara neden olmaktadır. Çocuğun yaz tatilinin daha verimli ve iyi geçmesi için gerekirse tatil döneminde de ilaç kullanması uygun olur. Bu dönemde de ilaç kullanmasının bir sakıncası yoktur, hatta son çalışmalar çocuğunu devamlı ilaç kullanmasını önermektedir.
Saygılarımla.
#14 kadriye 20-11-2014 19:53
Oğlum 5yaşında dikkati çok dağınık bir harfi oğretmek için yazıyoruz okuyoruz birkaç saniye sonra sorduğumda bana o harfi soyleyemiyor hareketliliğimi z hat safhada yurumuyor koşuyoruz. Ama teknolojik herşeye merakımız var hemende öğreniyoruz .eşyalarımıza sahip çıkmakta yok açıkçası oğlumda dehb olduğunda iupeleniyorum ama bunun teşhisi için ankarada goturebileceğim güvenilir biryer tavsiye edersiniz veya en azından hangi bolume gitmemiz gerekiyor lütfen yol gosterirseniz sevinirim teşekkür ederim
#15 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 30-11-2014 13:56
Merhaba Kadriye hanım,
Oğlunuzda DEHB olma ihtimali yüksek. Size önerim çocuğunuzu bir Çocuk Psikiyatrisi uzmanına götürmenizdir. Ankara da ister özel bir kurumda isterseniz devlet kurumunda Çocuk Psikiyatrisi uzmanı rahatlıkla bulabilirsiniz.
Saygılarımla.
#16 İnci 06-01-2015 18:17
Merhabalar;
Benim adım inci ve 15 yaşındayım.küçü kken bana DEHB teşhisi konulmuş ve buna uygun ilaçlar kullanmışım. Küçükken derslere kendimi veremediğim için sınavlardan hep düşük notlar alırmışım, çarpım tablosunu ezberleyemediği m ve sınıfta nedensizce dolaşmam sebebiyle öğretmenimden hep azar işitirmiş im ve eşyalarıma sahip çıkamayıp annem seslendiğinde duymazmışım .Şu an derslerim gayet iyi ancak hala bir takım belirtiler göstermekteyim. Sık sık bir şeyleri unutmam gibi arkadaşlarımla konuşurken ilgimi çekmeyen bir olayı dinleyemem veya otururken ikide bir ayağımı titretme ihtiyacı duymam.Konuşanl arın sözünü kesip kendim konuşmaya başlamam sabırsız olmam gibi tuhaf davranışlarım mevcut.Sizce bu durumda DEHB süreklilik gösterebilir mi ?
#17 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 10-01-2015 22:45
Merhaba,
Evet, tarif ettiğiniz şikayetler Dikkat Eksikliği şikayetleridir. DEHB da şikayetler zamanla azalabilir. Ergenlikten sonra % 50 hastada bu rahatsızlıığın belirtilerinin çoğu geçer ancak geri kalan % 50 de şikayetler erişkinlikte de devam eder. Bundan dolayı bu rahatsızlık uzun süre tedavi gerektiren bir rahatsızlıktır.
Saygılarımla.
#18 bahri 11-02-2015 00:53
Merhaba Doktor Bey.Ben 21 yaşında,Bursada üniversite öğrencisiyim.Ön celikli şikayetim okulda hoca ders anlatırken dikkatimin çok kısa bir süre sonra dağılıp başka şeylere gitmesi.ve aşırı unutkanlık.bunl arın yanında akademik başarısızlık,sü rekli erteleme ve son dakikaya bırakma, karşındaki kişi sonuna kadar dinleyememe,söz ü kesip kendi aklından geçen şeyi söyleme,karşınd akini olumsuz yönde eleştirip sonra pişman olma,arkadaşlık kuramama ve etrafındaki kişilere arkadaşlarına mesafeli davranma ve kendini yalnız hissetme,farklı karakterlere ait özellikleri bir arada sergileme gibi bir çok şikayetim var.Sizce ben DEHB hastası mıyım? ve Bursada mı çalışmaktasınız ?Şimdiden teşekkürler...
#19 serpil kaya 27-02-2015 02:17
merhaba doktor bey benim kızım 7 yaşında birinci sınıfa gidiyor öğretmeni dikkat sorunumuz var diyor arkadaşlarından çok geride okumayı yazmayı çok geç söktük ödevlerini 1 kerede değil 10 kerede anlatsam cevap vermekte zorlanıyor teknolojik herşeye merakımız var hemen öğreniyoruz eşyalarına sahip çıkabiliyor ne yapıcamı şaşırdım ne yapmam gerekiyo teşekürler
#20 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 28-02-2015 01:09
Alıntılandı bahri:
Merhaba Doktor Bey.Ben 21 yaşında,Bursada üniversite öğrencisiyim.Öncelikli şikayetim okulda hoca ders anlatırken dikkatimin çok kısa bir süre sonra dağılıp başka şeylere gitmesi.ve aşırı unutkanlık.bunların yanında akademik başarısızlık,sürekli erteleme ve son dakikaya bırakma, karşındaki kişi sonuna kadar dinleyememe,sözü kesip kendi aklından geçen şeyi söyleme,karşındakini olumsuz yönde eleştirip sonra pişman olma,arkadaşlık kuramama ve etrafındaki kişilere arkadaşlarına mesafeli davranma ve kendini yalnız hissetme,farklı karakterlere ait özellikleri bir arada sergileme gibi bir çok şikayetim var.Sizce ben DEHB hastası mıyım? ve Bursada mı çalışmaktasınız ?Şimdiden teşekkürler...

Merhaba Bahri bey,
Tarif ettiğiniz şikayetlere bakılırsa sizde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olma ihtimali çok yüksek. Evet ben Bursa'da çalışmaktayım. Randevu alıp bana veya başka bir psikiyatriste başvurabilirsin iz. DEHB için uygun bir tedaviden fayda görme ihtimaliniz çok yüksek.
Saygılarımla.
#21 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 28-02-2015 01:15
Alıntılandı serpil kaya:
merhaba doktor bey benim kızım 7 yaşında birinci sınıfa gidiyor öğretmeni dikkat sorunumuz var diyor arkadaşlarından çok geride okumayı yazmayı çok geç söktük ödevlerini 1 kerede değil 10 kerede anlatsam cevap vermekte zorlanıyor teknolojik herşeye merakımız var hemen öğreniyoruz eşyalarına sahip çıkabiliyor ne yapıcamı şaşırdım ne yapmam gerekiyo teşekürler

Merhaba Serpil hanım,
Kızınızı bu şikayetleri için bir Çocuk Psikiyatrisi uzmanına göstermenizi öneririm.
Saygılarımla.
#22 Seyma 15-03-2015 17:16
Dikkatimi toplayamıyorum kitap okuyamıyorum sabırsızım aceleciyim camasırları kurumadan toplarım yemekleri pişmeden yiyoruz malesef konsantre olamıyorum
#23 Koray 21-03-2015 21:33
Merhaba Doktor Bey;
Oğlum 7 yaşında ve geçen hafta çocuk psikiyatri uzmanına götürdük. IQ testi 135 civarında ve dikkat/odaklanm a testinde bir sorun çıkmadı. Ancak çok hareketli olması nedeniyle hiperaktivite olabileceğini belirtti. Şu anda 1 aylık bir takip olacak. Acaba sizce ilaç tedavisi gerekli olur mu? Olursa ne kadar süre ile kullanım gerekir?
Teşekkürler.
#24 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 22-03-2015 22:55
Merhaba Koray bey,
DEHB nin sadece hiperaktiviteyl e gitmesi durumunda ilaç tedavisine gerek olmayabilir. Ancak hiperaktivite nedeniyle çocuğun okul ve sosyal hayatı olumsuz etkilenirse o zaman ilaç tedavisi verilebilir. Çocuk Psikiyatrisi uzmanı bu takiplerden sonra çocuğunuz için en doğru tedavi yöntemi konusunda karar verecektir. Çocuk Psikiyatrisi uzmanı ile yakın irtibata olmanızı tavsiye ederim.
Saygılarımla.
#25 Berke 24-03-2015 13:57
Merhaba Doktor Bey. 19 yaşımdayım ve üniversite 1. sınıf öğrencisiyim. Bazı sorunlarım var:
Her türlü işi ertelemek, yarım bırakmak, boşvermek
Ders anlatılırjen dikkatimin hemen dağılması
Hayalperestlik
Yüz yüze konuşurken göz temasını koruyamamak
Sürekli can sıkıntısı ve eğlenceli şeyler yapma isteği
Kolay tanışmak ama uzun süre sosyal kalamamak
Unutkanlık
Söz tutamamak
Derslerimde ciddi başarısızlık
DEHB hastası mıyım? Öyleysem ne yapmalıyım?
#26 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 24-03-2015 15:32
Merhaba sevgili Berke,
Yazdığın bu şikayetlerinle Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunu çok güzel tarif etmişsin. Sende büyük ihtimalle DEHB var. Sana tavsiyem bir Erişkin Psikiyatrisi uzmanına başvur ve bu şikayetlerin için gerekli tedaviyi düzenlesin.
Saygılarımla.
#27 şeyma 03-04-2015 01:20
Doktor bey merhabalar. Benim 2. sinifa giden 7 yasinda bir erkek kardesim var .Ogretmeni derslere cok azla.odaklanama digini o dersi anlatirken saga sola disariya baktigini soyluyor. Biz ede ders anlatirken cabuk sıkılıwyor odev yapmak istemiyor. Aşıri derece tirnak yemesi var ve bazen yalan soyluyor . Kndine cok faxla guveni yok bizim sen basarirskn yapabilirsin demelerimizla yapiyor ne yapiyor . Evde anlattigimiz konulari defalarca anlatmamiza ragmen anlamiyor veya anlasa bile aklinda tutamiyor . Bize ne onerirsiniz ne yapmaliyiz nereye gitmeliyiz . Sorunumuz tam olarak.nedir .
#28 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 04-04-2015 00:23
Merhaba Şeyma,
Kardeşinle ilgili bu tarif ettiğin şikayetlere bakılırsa kardeşinde Dikkat Eksikliği Bozukluğu olduğunu düşündürmektedi r. Size önerim kardeşinizi bir Çocuk Psikiyatrisi uzmanına muayene ettirmeniz. Eğer bulunduğunuz bölgede Çocuk Psikiyatrisi uzmanı yoksa Erişkin Psikiyatrisi uzmanından da yardım alabilirsiniz.
Saygılarımla.
#29 betül melehat 10-04-2015 20:17
meraba doktor bey benim 7yaşında 1.sınıfa giden oğlum okulda öğretmen gelene kadar beni bekletiyor.Yapa bilceği soruları yanlış yapıyor.Sınıfta sürekli hareket halindeymiş ve
çok konuşuyormu şne yapmamız gerekiyor.İlaçs ız tedavisi var mı?acil cevap lütfen
#30 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 11-04-2015 22:44
Merhaba Betül hanım,
Oğlunuzda DEHB olabilir. Onu bir Çocuk Psikiyatrisi uzmanına götürmenizi öneririm. Doktorunuz gerek görürse ilaç kullanılabilir. Ancak ilaçsız da yapılabilecek şeyler var.
Saygılarımla.
#31 sumeyra 18-04-2015 22:35
Merhaba. 22 yaşında zihin engelliler öğretmenliği bölümü öğrencisiyim. Özel öğrenme yetersizliği dersinden sonra özellikle kendimde DEHB olabileceğini düşündüm. Etrafımdaki insanlar bunun bölümümle olan alakasına bağlasa da bir bozukluk muhakkak var ki derslere kendimi veremiyorum. Ders çalışmak ölüm benim için. Ayrıca zaman kavramım çokmzayıf. Bazı yaşanmışlıkları hatırlayamıyoru m. haftalık planlarımı yapmakta güçlük çekiyorum. cumartesi gününe 3 kişiye farkında olmadan randevu verebiliyorum. Ödevlerimi unutuyorum. arkadaşlarımın benden istediklerini ertesi gün getirmeyi unutuyorum. Sayfanızdaki testte puanım 47 çıktı. DEHB varsa bu kadar geç farketmem normal mi?
#32 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 19-04-2015 17:21
Merhaba Sümeyra hanım,
Sizdeki bu dikkat eksikliği belirtileri büyük ihtimalle çocukluk döneminde de varmıştır. Ancak mevcut zeka kapasitenizle bu sorunun üstesinden şimdiye kadar gelebilmişsin. Belki de daha önce tedavi alsaydın sınavlarda ve derslerinde daha başarılı olabilirdin. Sizin bu belirtileri bu yaşta fark etmeniz gayet normal çünkü şimdiye kadar bu şikayetlerin bir rahatsızlığa bağlı olabileceğini bilmiyordunuz. Bu konuda ilaç tedavisi yardımı ve/veya Psikoterapi desteği alırsanız bu şikayetlerinizi n üstesinden gelebilmeniz mümkündür.
Saygılarımla
#33 hüseyin 28-04-2015 08:13
merhaba bende yıllardır dikkat eksikliği vardı şikayetlerimi doktora söyleyince dehb tanısını koydu ritalin verdi ama öncelikle etkisi kısa sürüyor başka ama fayda gördüğüm inancındayım birde 26 yaşında olduğum için parayla almak zorundayım ne yapmalıyım raporla alırmıyım veya yetişkinlerde bu tedavi için kullanılan başka ilaçlar varmı?
#34 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 19-05-2015 22:42
Merhaba,
Maalesef DEHB tedavisi için kullanılan ilaçları SGK 25 yaşından büyüklerde geri ödeme yapmıyor. Bu durum bizim de muzdarip olduğumuz ve bir çok hastamızın yaşadığı bir sorundur. İlaçlarınızı ücretli almak dışında başka bir şansınız yok maalesef. Bu konuda hakkınızı almak için SGK ya şikayette bulunun bence.
Saygılarımla.
#35 Selim 11-06-2015 19:28
Merhaba,
23 yaşındayım, 10 gün önce ÇAPA psikiyatride doktorumun koyduğu dehb tanısı ile 10 mg'lık ritaline başladım. İlaç neredeyse bana hiç işlemedi. 10. günün sonunda, ilacın etki süresi içinde ne dürtüselliğimin ne de odaklanma sorunumun ne de diğer semptomların hiçbirini baskılamadığını artık anlamış durumdayım. Moralim çok bozuldu, çünkü dehb yüzünden bütün özgüvenim gitti. Yıllar içinde kaybetmemek için hiçbir mücadeleye girmeyen bir insana dönüştüm. Ayrıca dehb'in yanında aksiyete taşıdığımı düşünüyorum.
Anında düzeleceğimi zannediyordum. Evet, doktorum illa ki kontrole gittiğimde ilacımı düzenleyecek ama bu kadar kolay yıkılmayı kaldıramıyorum.
Sadede gelecek olursak; ben sizden bu konuda bilgili, mümkünse sigortanın desteklediği; terapisyen, koç vs. hakkında bilginizi rica edecektim. Varsa destek grupları da olur. Çünkü ailem dehb hakkında bilgileri olmalarına rağmen beni takip edebilme ya da analiz edebilme konusunda zayıf. Tek başıma mücadele veriyorum. Sosyal anlamda da çok yalnızım. Benimle ilgilenebilecek bir arkadaşım yok. Ayrıca doktorumla da yeterli vakit geçiremedim. Tavsiyeleriniz için şimdiden teşekkürler :)
#36 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 24-06-2015 18:27
Merhaba Selim,
Şikayetlerini ve bulunduğun durum gayet iyi anlıyorum. Maalesef küçük yaşta iken tedavi edilmemiş DEHB nun ne gibi sorunlara neden olabileceğini gayet güzel ifade etmişsin. Size şu an verilen ilaçların dozu dikkat ve hiperaktivite şikayetlerinizi n düzelmasinde yeterli gelmemiş olabilir. Doktorunuzla görüşerek ilaç doz ayarlaması yapılabilir. Ancak asıl sorun yılların DEHB na bağlı oluşmuş olan özgüven eksikliği gibi görünüyor. Bunun için de psikoterapi desteği almanız çok yararlı olacaktır. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri bölümünden psikoterapi konusunda yardım talebinde bulunabilirsini z. Orada bu konuda ehil uzmanlar vardır. Biraz araştırırsanız mutlaka birini bulursunuz.
Saygılarımla.
#37 Ekin 20-07-2015 04:12
Merhaba
Ben 18 yaşındayım. Uzun zamandır araştırıyorum psikolog randevusu aldım ama biraz sabirsizim bu konuda size de danışmak istedim.
Ben fen lisesinden mezun oldum bu yıl ama o kadar çalışmama rağmen 25bin gibi ortalama bi derece yaptım öğretmenlerim hep verdiğim cevaplardan çok iyi olduğumu ama sınavda neden iyi yapamadığımı soruyorlar. Çok dikkatsizim,çok daginigim ve eşyalarımı bulmakta zorlanıyorum,co k sabirsizim çok çabuk sinirleniyorum aşırı duygusal bi kızım,bazen dengesiz olduğumu da söylerler duygularımdan dolayı,ufak takintilarimda var.
bir çok spora ilgim ve yeteneğim var hareket etmekten zevk alıyorum,biraz da sakarim,bazen yürümek değilde sekerek dolaşmak geliyo içimden.insanla rın lafını çok bölmem ama çok konuşurum.Uzun metinleri okumakta zorlanıyorum biraz unutkanim. Aynı anda bir çok sosyal aktiviteyle uğraşıyorum. Dehb hastalığını taşıma ihtimalim nedir? Ya da bu yasa kadar farkedememis olabilir mıyım ? Teşekkür ederim
#38 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 20-07-2015 13:53
Merhaba Ekin,
Tarif ettiğin şikayetlere bakılırsa sende DEHB olma ihtimali yüksek. Bu yaşa kadar farkedilmemesi normal çünkü sende hiperaktivite daha az dikkat eksikliği daha fazla gibi görünüyor. Zeka düzeyin de iyi olduğu için şimdiye kadar DEHB nin getirdiği olumsuzlukları minimum düzeyde sorun yaşayarak üstesinden gelebilmişsin. Ancak şu an daha fazla performans ve dikkat gerektiren bir durumla karşı karşıya olduğun için bu bozukluğun getirdiği sorunları daha fazla hissetmeye başladın. Sana önerim bir psikoloğa değil de bir Erişkin Psikiyatrisi uzmanına başvurmandır. Çünkü bu bozukluğun tedavisi için belli bir süre ilaç kullanman gerekebilir.
Saygılarımla.
#39 sedat 13-08-2015 16:57
merhaba ben 37 yaşındayım bende bu yaşımda bile bir arkadaş ortamı sağlayamıyorum sürekli kötü hisler içimde ön plana çıkıyor işimde ve insanlarla ilişki kurmakta çok ama çok zorlanıyorum yapmak istesemde genelde başarısız oluyorum bir kitap dahi okuyamıyorum kendimi veremiyorum evliyim bu durum eşimi ve çocuklarımı olumsuz yönde etkiliyor.bir türlü sosyalleşemiyor um yerli yersiz sinirleniyorum bazen duygusal acı olaylarda bazen ağlarım herkesin güldüğü bir duruma ben asla gülmem bazende tam tersi oluyor cok aşırı dengesiz hareketlerim oluyor sonradan farkediyorum benden yaş olarak büyük düşündüğüm bazı kişilerden aslında onlardan 3 veya 4 yaş daha büyük olduğumu şimdi farkediyorum. yani cok büyük sıkıntı ve ruhsal bir bunalım yaşıyorm hocam ben tedavi olmak istiyorum ve hayatımda yepyeni bir sayfa açmak istiyorum gereken neyse ben yapmaya hazırım yeterki doğru teşhis ve tedavisi için. lütfen yardımcı olurmusunuz ne yapmalıyım tşk
#40 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 14-08-2015 19:12
Merhaba Sedat bey,
Tarif ettiğiniz şikayetler için daha önce bir psikiyatriste gittiniz mi bilmiyorum. Ana size önerim en yakın zamanda bir Psikiyatri hekimine başvurun ve tedavi olmaya başlayın. Şikayetlerinize bakılırasa sizde Duygudurum Bozukluğu (Depresyon) olduğunu düşünüyorum. Arzu ederseniz bizim sunduğumuz Online Psikiyatrik görüşme ve Psikoterapi hizmetinden de yararlanabilirs iniz. Bu konuda ayrıntılı bilgiyi web sitemizin 'Online Psikoterapi' menüsünden öğrenebilirsini z. Geçmiş olsun.
Saygılarımla.
#41 ayşenur 24-09-2015 13:37
merhaba ben 21 yaşındayım evliyim 1 kız çocuğum var.orta okul mezunuyum. sürekli bir şeyleri unutuyorum.eşim konuşurken kelimeleri anlamakta zorluk çekiyorum.sürek li erteliyorum çok duygu salım hemen sinirleniyorum. bunlar yüzünden eşimle kavga bile ettiğim oluyor. konuşurken hem hızlı konuşuyorum hemde bağrı yorum ne yapmalıyım.
#42 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 27-09-2015 23:13
Merhaba Ayşenur hanım,
Tarif ettiğiniz bazı şikayetler dikkat eksikliğinde de olabilen şikayetlerdir. Ancak sizin bu şikayetleriniz daha çok depresyonu düşündürmektedi r. Çünkü depresyonda da dikkat belirgin bir şekilde bozulur ve duygudurum belirtileri ile birliktedir . Size önerim bir an önce bir psikiyatri hekimine başvurun ve tedavi olun.
Saygılarımla.
#43 onur 05-12-2015 00:35
Merhaba, 32 yasindayim uzun zamandir sabırsızlık unutkanlık yersiz aşırı sinirlenme var. Kafamda o kadar çok şey dolaşıyor ki bir turlu rahatlayamiyoru m. Bazen çok basit Turkce kelimeleri bile hatırlayamaz hale geldim. Testi yaptım ve 44 puan çıktı.
yabanci dil öğrenmeye çalışıyorum fakat başarılı olamiyorum okuduğum kelimeyi daha saniye geçmeden unutuyorum. Dikkatimi bir turlu veremiyorum. Yaptığım işlerde de genelde hep oldu bittiye getirip biran önce sonlandırmak istiyorum.
#44 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 13-12-2015 23:49
Merhaba Onur bey,
Anlattıklarınıza bakılırsa sizde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olma ihtimali yüksek. Size önerim bir Psikiyatri uzmanına başvurmanız ve bu şikayetleriniz için tedavi yardımı almanızdır. Gerekirse bu konuda Psikoterapi desteği de alabilirsiniz. Geçiş olsun.
Saygılarımla.
#45 Nuray 09-03-2016 23:52
Merhabalar 13 yaşında 8 sınıfa giden bir kızım derslerinde itekaka başarı göstermeye çalışıyor evde tv ye bakarken masada yemek yerken sırada otururken bile sürekli bir sallanma ihtiyaçı ufak ikazla dursa bile tekrar sallanma dağınılk evde ve okulda söz almadan konuşma öğretöeni soruyu tahtaya yazmadan cevabı yüksek sesle söyleme kendini dizginleyememe dudaklarını vede baş parmağını yeme planlı olamayışı hevesle oturduğu dersden sıkılıp kalkma gibi durumlar bu sene aşırı şekilde kendini göstermekte ayrıca bu yıl teog için daha dikkatli olması gerekirken bıkkın yapmak isteyip hemen pes eden biri oldu çıktı kurs hocası sınavda özellikle son sorularda basit olsa bile yanlış yaptığını söylüyor sizce bir deheb hastası olabilirmi acaba bu tedavi için geç kalmışmıyım bu konuda ne yapabilirim
#46 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 11-03-2016 16:15
Merhaba Nuray hanım,
Çocuğunuzda tarif ettiğiniz şikayetler tam bir Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu şikayetleridir. Çeç kalmış değilsiniz. Ancak bir an önce cocuğu bir Çocuk Psikiyatrisi veya Erişikin Psikiyatrisi uzmanına götürün ve tedavi yardımı almaya başlayın ki çocuğunuz hem dersinde hem de sosyal hayatında daha başarılı olabilsin. Geçmiş Olsun.
Saygılarımla.
#47 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 30-10-2016 15:13
Merhaba,
Strattera da DEHB tedavisi için kullanılan bir ilaçtır. Ritalini veya bu etken maddeyi içeren başka bir ilacı tol are edemeyen veya yan etkisi çok olursa Strattera ya geçilebilir. Bu konuda en doğru kararı hastayı takip ve tedavi eden hekim karar verebilir. Strattera da DEHB tedavisinde etkili bir ilaçtır. Ancak Ritalin ve benzeri ilaçlara göre etkisinin ortaya çıkması biraz zaman alır. Yaklaşık 3-4 hafta gibi. Bu ilacın da kaygıyı tetikleyici eskisinin olup olmadığını ilacı kullanmaya başlayınca anlayabiliriz. Geçmiş olsun.
Saygılarımla.
#48 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 30-10-2016 15:17
Alıntılandı Umut sadi:
Syn dr.mustafa canbazoglu ben balikesir edremitte ikamet ediyorum bu bolgeden tavsiye edebileceginiz bir doktor arkadasiniz var mi benimde test puanim 55 cikti

Merhaba, benim buradan bir hekim ismi vermem uygun olmaz. Size önerim Balıkesir merkezde hem Devlet Hastanesinde hem de serbest çalışan Psikiyatri uzmanı arkadaşlarımız var. Biraz araştırırsanız talebiniz doğrultusunda bir psikiyatri uzmanı bulabilirsiniz.
Saygılarımla.
#49 Coraje 09-03-2017 20:55
Merhabalar.
Diş hekimligi ogrencisiyim.
Sürekli dikkatim dagiliyor,genel olarak dalgin dalgin yasiyorum.karsi daki insan benimle konustugu zaman cok dinleyemiyorum. stres ve is yuku altinda bir turlu istedigim perdlformansi gosteremiyorum. solagim bir de.
Ozel hast de Psikiyatrise gitmistim senin bisiyin yok dedi,fakat ben oyle dusunmuyorum.ya ptigim ise tam odaklanamiyorum .uzun zamandir kendimi gozlemliyorum.v e bu odaklanamam dis hekimligo gibi dikkat gerektiren bi alanda bana cok buyuk stresle geri donuyor.
Ne yapmaliyim?
#50 Nazli 04-08-2017 17:30
21 yasindayim kendimi bildim bileli esyalarimi kaybediyorum surekli telefon cuzdan otobus karti gibi esyalarimi da bir yerlerde unutuyorum. Evde her gun defalarca esyalarimi kaybediyorum ve bu beni cok yoruyor.Insanla ri dinlemekte zorluk cekiyorum. Aklim surekli baska yerlere gidiyor. her zaman dalginim ve her zaman canim cok cabuk sıkılıyor. Calismama ragmen istedigim notlari alamiyorum' (aslinda genel olarak emegimin karsiligini alamadigimi dusunurdum eskiden stresten dolayi diye ama). ve bu beni asiri derecede yipratiyor Sinavlarda da asiri derecede dikkatsizlik yapiyorum.hiper aktivite bende hic yok ve cocukken de yoktu aksine asiri sakin bir insanim ve kolay kolay ofkelenmem. Genellikle yavas hareket ederim birde bununla ilgisi var mi bilmiyorum ama cocukluktan beri cok yavas konusuyorum bunun icin bir oneriniz var mi?giitigim doktor tam taniyi koymadan ilac tedavisine basladi eger iyi gelirse devam ederiz dedi ama ben dehb olup olmadigimdan emin olamadim ve ilaci biraktim yan etkilerinden dolayi aslinda ilac iyi gelmisti ama psikolojik olarak mi oyle oldu tam da bilemiyorum.DEH B miyim? Ne yapmaliyim
#51 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 04-08-2017 22:56
Alıntılandı Coraje:
Merhabalar.
Diş hekimligi ogrencisiyim.
Sürekli dikkatim dagiliyor,genel olarak dalgin dalgin yasiyorum.karsidaki insan benimle konustugu zaman cok dinleyemiyorum.stres ve is yuku altinda bir turlu istedigim perdlformansi gosteremiyorum.solagim bir de.
Ozel hast de Psikiyatrise gitmistim senin bisiyin yok dedi,fakat ben oyle dusunmuyorum.yaptigim ise tam odaklanamiyorum.uzun zamandir kendimi gozlemliyorum.ve bu odaklanamam dis hekimligo gibi dikkat gerektiren bi alanda bana cok buyuk stresle geri donuyor.
Ne yapmaliyim?

Merhaba,
Size önerim tekrar bir Psikiyatri hekimine başvurun ve bu şikayetleriniz tekrar değerlendirilsi n. Sizde DEHB olma ihtimali var. Eğer böyle bir durum varsa uygun bir tedavi ile bu şikâyetlerinizi n çoğundan kurtulabilirsin iz.
Saygılarımla.
#52 Uzm. Dr. Mustafa CANBAZOĞLU 04-08-2017 23:01
Alıntılandı Nazli:
21 yasindayim kendimi bildim bileli esyalarimi kaybediyorum surekli telefon cuzdan otobus karti gibi esyalarimi da bir yerlerde unutuyorum. Evde her gun defalarca esyalarimi kaybediyorum ve bu beni cok yoruyor.Insanlari dinlemekte zorluk cekiyorum. Aklim surekli baska yerlere gidiyor. her zaman dalginim ve her zaman canim cok cabuk sıkılıyor. Calismama ragmen istedigim notlari alamiyorum' (aslinda genel olarak emegimin karsiligini alamadigimi dusunurdum eskiden stresten dolayi diye ama). ve bu beni asiri derecede yipratiyor Sinavlarda da asiri derecede dikkatsizlik yapiyorum.hiperaktivite bende hic yok ve cocukken de yoktu aksine asiri sakin bir insanim ve kolay kolay ofkelenmem. Genellikle yavas hareket ederim birde bununla ilgisi var mi bilmiyorum ama cocukluktan beri cok yavas konusuyorum bunun icin bir oneriniz var mi?giitigim doktor..... Ne yapmaliyim

Merhaba,
Sizde DEHB olma ihtimali yüksek. Size önerim tekrar Psikiyatri uzmanına başvurun ve yan etki yapan ilaç başka bir ilaçla değiştirirsin. Uygun bir tedavi ile bu şikâyetlerinizi n çoğundan kurtulabilirsin iz. Geçmiş olsun.
Saygılarımla.
#53 Asuman 27-11-2017 01:10
İyi akşamlar ben dehb Tanısı almış bir diş hekimliği öğrencisiyim ilaç tedavisi alıyorum ancak son 2 aydın çok fazla stresim var ve strese bağlı olarak da ders çalışmakta klinikte hasta bakmakta dahası sosyal yaşantımda bile sorunlar yaşıyorum ilaç tedavimi destekleyecek nitelikte aktivite beslenme ya da benzer alternatifler sunabilir misiniz çünkü bu durum artık yaşam kalitesimi etkilemeye başladı
#54 ozan 10-02-2018 14:30
ben lise öğrencisiyim biraz daha fazla ders çalışmak için medikinet kulanıyordum 2 kere hava harp okuluna girebiirmiyim dikat bozukluğum yok sadece biraz daha fazla ders calısmak için

Yorum yapma yetkiniz yoktur.

BİLGİLENDİRME

Bu site ruh sağlığı alanında insanlarımızı bilgilendirmek, eğitmek ve yardımcı olmak amacı ile hazırlanmıştır. Bu sitede size verilen bilgiler sizi tedavi amacına yönelik değildir. Bir sorununuz varsa öncelikle ruh sağlığı alanında çalışan uzman bir kişiye başvurmanızı öneririz.

Ziyaretçi Sayısı

01.11.2009 tarihinden itibaren gelen ziyaretçi sayısı
1954970
BugünBugün37
DünDün416
Bu HaftaBu Hafta37
Bu AyBu Ay5732
ToplamToplam1954970
Çevrimiçi Ziyaretçi: 4